PSP i WOP integrują systemy łączności radiowej

Na podstawie dotychczasowej współpracy Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej przy pomocy biura właściwego ds. radiokomunikacji i łączności udostępnił Wojskowej Ochronie Przeciwpożarowej zestaw kryptonimów radiowych dla korespondentów pracujących w systemach, sieciach i kierunkach łączności radiotelefonicznej na częstotliwościach przydzielonych jednostkom organizacyjnym Państwowej Straży Pożarnej oraz upoważnił Szefa Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej do pełnienia funkcji gestora tej grupy.

Dzięki temu rozwiązaniu, każdy pojazd pożarniczy pozostający na wyposażeniu wojskowej straży pożarnej, posiada unikatowy numer określający jednostkę wojskową, z której pochodzi oraz jego typ. Oczywiście dotyczy to również pozostałego sprzętu, który wymaga oznakowania numerami operacyjnymi, a co najistotniejsze dotyczy to osób funkcyjnych: dyżurnego punktu alarmowania, komendanta wsp, dowódców zastępów czy KDR. Dotychczas stosowane kryptonimy pozostawały w dyspozycji komendantów powiatowych (miejskich) PSP, z których takich informacji nie sposób było łatwo odczytać, w szczególności kierując działaniami na poziomie wyższym jak interwencyjnym. Dodajmy w tym miejscu, że oznakowanie operacyjne wojskowych straży pożarnych mieści się w granicach od 881 do 899. Widząc taki numer operacyjny pojazdu pożarniczego mamy pewność, że jest to pojazd wsp. Samo nadanie nowego numeru operacyjnego sprowadza się już obecnie do napisania przez komendanta wsp krótkiego zgłoszenia w Systemie Wspomagania Decyzji WOP,  bez potrzeby nadawania oficjalnego charakteru sprawie – bez pism i bez wyjazdów służbowych w celu wyjaśniania przedmiotu problemu oraz angażowania wielu osób w tę sprawę.  To niewątpliwie duże ułatwienie i jeden z wielu przykładów ograniczania biurokracji na szczeblu wojskowych straży pożarnych i przenoszenia tych procesów do Inspektoratu WOP.

Dodatkowym elementem jest przydział kryptonimów radiowych dla jednostek organizacyjnych WOP – dotychczas nie były one nadawane. Stanowiło to spore utrudnienie dla oficerów tych jednostek, którym dane było przejąć kierowanie działaniami ratowniczymi na terenie MON nad siłami i środkami, w skład których wchodziły jednostki ochrony przeciwpożarowej nie tylko wojskowe. Obecnie takie kryptonimy są już nadane, a całość wpięta jest w system koordynowany przez Komendę Główną PSP i publikowana w Krajowych Danych Radiowych.

Porozumienie jest pewnym etapem wieńczącym dotychczasowe prace, które są już za nami. Oprócz tych wyżej wymienionych WOP pozyskała częstotliwość leżącą w paśmie częstotliwości PSP wyłącznie na swoje potrzeby. Kanał ten zostanie zaprogramowany na radiotelefonach służących do łączności z PSP i służyć będzie do prowadzenia korespondencji na własny użytek, dzięki czemu nie będzie już potrzeby korzystania z radiotelefonów wojskowych czy zajmowania kanałów do tego nie przeznaczonych.

Porozumienie określa w sposób precyzyjny jakie sieci i kierunki łączności radiotelefonicznej zależności od typu radiotelefonu mogą być zaprogramowane na radiostacjach pozostających w użytkowaniu wojskowych strażaków. Do tej pory regułą była możliwość korzystania z kanałów sieci ratowniczo -gaśniczej oraz sieci powiatowej, natomiast zasady udostępniania sieci dla których dysponentem była KW PSP oraz KG PSP były bardzo indywidualnie rozpatrywane. Porozumienie to jednoznacznie określa, porządkując nawet sposób w jaki powinna wyglądać obsada kanałowa radiotelefonu użytkowanego przez wojskowych strażaków. Ostatecznie będzie można korzystać z sieci powiatowej, wszystkich kanałów sieci ratowniczo – gaśniczych, krajowej sieci współdziałania i alarmowania, dwóch kanałów sieci dowodzenia i współdziałania, kanału krajowej sieci współdziałania ze statkami powietrznymi oraz kanałów sieci zwiększonego zasięgu na terenie działań ratowniczo-gaśniczych.

Bardzo istotnym elementem jest użytkowanie radiotelefonów stacjonarnych (bazowych). Zgodnie z przepisami wymaga to uzyskania zgody MSWiA. Porozumienie zawiera uproszczoną procedurę jak o taką zgodę zabiegać. Było to jedno z większych wyzwań, które stanęły przed autorami porozumienia ale udało się znaleźć najlepsze rozwiązanie powodujące zgodność z przepisami i uproszczenie skomplikowanych procedur do niezbędnego minimum.

Sprawy łączności radiowej z pewnością nie należą do najłatwiejszych, dlatego też duży nacisk położono na kwestię cyklicznych szkoleń. Sam proces wdrożenia porozumienia zostanie poprzedzony seriami szkoleń wdrożeniowych. Przygotują one kadry do właściwego i skutecznego przeprowadzenia tych zmian. W tym celu w każdej jednostce organizacyjnej WOP zostaną wyznaczeni koordynatorzy do spraw łączności, którzy będą merytorycznie przygotowani do sprawowania swoich funkcji. Osoby te otrzymają pakiet szkoleń po których ich znajomość tej dziedziny będzie bardziej zaawansowana. Jednym z wielu celów wprowadzenia funkcji koordynatora była potrzeba wypracowania rozwiązania, aby każda nawet najtrudniejsza do realizacji sprawa dotycząca łączności radiowej nie trafiała w próżnię tylko była kierowana do osób, które jeżeli nie same to poprzez koordynatorów wyższego szczebla te problemy będą w stanie rozwiązać w sposób fachowy i zgodny z prawem.

Koordynatorzy Ci wejdą w program cyklicznych szkoleń realizowanych przez PSP, co zapewni że ich wiedza będzie cały czas aktualizowana, a przewidywane zmiany w systemie łączności radiowej rozpoznawane z dużym wyprzedzeniem, zapewniając szansę na równoległe ich wdrażanie w obu formacjach.

Wojsko w tej kwestii ma duże doświadczenie związane m.in. z wprowadzeniem systemu łączności cyfrowej Tetra. WOP pełni już od jakiegoś czasu funkcje koordynatora łączności dla wojskowych straży pożarnych, dzięki czemu w ramach doskonale układającej się współpracy z Dowództwem Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni może poszczycić się znaczącymi inwestycjami w tym obszarze. Niemal 40% wojskowych straży pożarnych wykorzystuje już ten system, w niektórych lokalizacjach udało się skomunikować różne służby co było możliwe dzięki udostępnieniu infrastruktury wojskowej. Rozważaniu podlegają również wnioski z toczącej się wojny w Ukrainie. Bacznie przyglądamy się w jaki sposób wojna obnaża niedoskonałości systemu łączności i odnajdujemy sposoby, które mogą wpłynąć na wyeliminowanie tych problemów. Dążymy do tego aby KDR posiadał jeden radiotelefon, poprzez który będzie mógł się porozumiewać z każdym z kim potrzebuje, ale droga do tego nie będzie łatwa, natomiast wyzwanie zostało podjęte.

Porozumienie porządkuje dotychczasowe obowiązki dla tych wsp, które już korzystają z sieci radiowych PSP – tu również zorganizowano je w taki sposób aby były uproszczone ale przy tym wypełniały przepisy prawa. Sprowadzają się one w zasadzie do rzetelnego prowadzenia dwóch ewidencji: urządzeń oraz osób które z nich korzystają.

Do niepisanej tradycji między WOP a PSP należy to, że przyjmowane wspólnie dokumenty potrafią dość skutecznie funkcjonować w niezmienionej formie przez wiele lat. Założono, że kwestie łączności z uwagi na swoją naturę do tych z pewnością nie będą należały. Nowe rozwiązania techniczne, będą wymuszały zmiany i w tym celu porozumienie wprowadziło rozwiązania stałego monitoringu i kontroli treści porozumienia. Ze strony Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej osobą za to odpowiadającą będzie  dyrektor biura właściwego ds. radiokomunikacji i łączności. Ze strony Inspektoratu Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej osobą do kontaktów w sprawie realizacji zadania jest główny specjalista Inspektoratu Wojskowej Ochrony Przeciwpożarowej (oficer operacyjny WOP). Wespół z pozostałymi koordynatorami ds. łączności upoważnieni będą do kontaktów roboczych w sprawach dotyczących Porozumienia, udziału w szkoleniach dla koordynatorów ds. łączności, przeprowadzania szkoleń doskonalących dla właściwych abonentów w WOP, koordynacji i sprawowania nadzoru nad wykonywaniem praw i obowiązków, wynikających z Porozumienia, dokonywania podsumowania współpracy w formie spotkań roboczych oraz wymiany materiałów dydaktycznych i szkoleniowych.

Podpisanie porozumienia to dopiero początek jeszcze długiej drogi. W pierwszej kolejności należy  wycofać z obiegu prawnego funkcjonujące lokalne porozumienia między stronami normujące sprawy organizacji łączności radiowej, przygotować kadry do wdrożenia nowego porozumienia, wyznaczyć i przygotować koordynatorów oraz co najistotniejsze rozpocząć fazę ukompletowania wszystkich WSP i WOP w środki łączności do współpracy z PSP, co już wkomponowane jest w zapisy projektu nowelizowanej decyzji MON określającej wyposażenie wsp.

Podsumowując, porozumienie jest efektem wielogodzinnych spotkań grupy roboczej oficerów KG PSP i WOP, objawem doskonałej współpracy i zrozumienia, pieczętuje rozwiązania które już funkcjonują i wyznacza nowe kierunki, a przy tym wszystko na to wskazuje pozostanie z nami na wiele długich lat.

Opracowanie: bryg. Emil Ćwikliński IWOP/ Wydział Prasowy KG PSP
Zdjęcie nagłówkowe: kpt. Grzegorz Trzeciak KG PSP